Người ngồi ghế phụ bế trẻ em: An toàn hay nguy hiểm?

Trong mỗi chuyến đi bằng ô tô, sự an toàn của trẻ em luôn là ưu tiên hàng đầu của các bậc phụ huynh. Tuy nhiên, một câu hỏi thường trực mà nhiều người băn khoăn là người ngồi ghế phụ có được bế trẻ em không khi xe đang di chuyển. Quan niệm ôm ấp con trên lòng để bảo vệ liệu có thực sự hiệu quả hay lại tiềm ẩn những rủi ro khôn lường? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về vấn đề quan trọng này dựa trên các quy định mới nhất và nghiên cứu khoa học.

Các quy định pháp luật về an toàn trẻ em trên xe ô tô

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, được Quốc hội thông qua vào ngày 27-6-2024, đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng thiết bị an toàn trẻ em khi tham gia giao thông. Đây là một bước tiến đáng kể nhằm nâng cao mức độ bảo vệ cho nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất trên đường bộ. Việc ban hành luật này thể hiện sự quan tâm sâu sắc của các nhà lập pháp đối với sức khỏe và tính mạng của trẻ em.

Theo quy định mới, trẻ em dưới 10 tuổi hoặc có chiều cao dưới 1,35m sẽ không được phép ngồi cùng hàng ghế với lái xe trên ô tô, trừ trường hợp xe chỉ có duy nhất một hàng ghế. Trong mọi tình huống, việc sử dụng ghế an toàn chuyên dụng hoặc các thiết bị an toàn trẻ em khác là bắt buộc. Điều khoản này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2026, tạo điều kiện để các gia đình chuẩn bị và thích nghi. Trước đó, Luật sẽ có hiệu lực tổng thể từ ngày 1-1-2025.

Ghế trẻ em an toàn trên ô tô với người lớn giám sát.

Nguy hiểm khôn lường khi bế trẻ em trên ghế phụ

Nhiều bậc phụ huynh vẫn tin rằng việc ôm con vào lòng khi ngồi trên xe ô tô, đặc biệt là ở ghế phụ ô tô, có thể bảo vệ con khỏi chấn thương khi có va chạm. Tuy nhiên, các nghiên cứu và thực tế tai nạn đã chứng minh điều ngược lại. Khi xe chạy với tốc độ 30 km/h và xảy ra va chạm, lực quán tính tác động lên trẻ em có thể tương đương với khoảng 3 bao xi măng, tức 150kg. Trong tình huống này, ngay cả người lớn cũng gần như không thể giữ chặt được đứa trẻ.

Nếu tốc độ xe tăng lên 60 km/h, lực quán tính này sẽ tăng gấp đôi, đạt mức khoảng 300kg. Ở tốc độ này, người lớn trên xe còn khó giữ được chính mình, huống chi là giữ một đứa trẻ. Hậu quả là trẻ em rất dễ bị văng khỏi vòng tay người lớn, đập vào các bộ phận của xe hoặc thậm chí văng ra khỏi xe, gây ra những chấn thương nghiêm trọng hoặc tử vong. Sự chủ quan này biến hành động yêu thương thành mối nguy hại tiềm tàng.

Ngoài ra, việc trẻ em ngồi trên ghế phụ ô tô mà không có thiết bị an toàn trẻ em chuyên dụng còn tiềm ẩn nhiều rủi ro khác. Túi khí trên xe, vốn được thiết kế để bảo vệ người lớn, có thể gây ra chấn thương nghiêm trọng cho trẻ nhỏ khi bung ra với tốc độ rất cao. Trẻ em hiếu động, tò mò cũng có thể gây mất tập trung cho người lái, dẫn đến những tình huống nguy hiểm trên đường.

Tầm quan trọng của ghế an toàn chuyên dụng cho trẻ em

Chỉ có ghế an toàn cho trẻ em chuyên dụng và dây đai an toàn dành cho người trưởng thành mới có khả năng bảo vệ hiệu quả khi xe xảy ra va chạm. Ghế trẻ em trên ô tô được thiết kế đặc biệt để hấp thụ lực va đập, giữ chặt trẻ em đúng vị trí và giảm thiểu rủi ro chấn thương ở đầu, cổ và thân. Các loại ghế trẻ em chuyên dụng này đã được nghiên cứu và kiểm nghiệm kỹ lưỡng để đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn quốc tế.

Thực tế trên thế giới cho thấy, hiện có tới 97 quốc gia đã ban hành quy định bắt buộc về việc sử dụng ghế an toàn cho trẻ em trên ô tô. Điều này chứng tỏ hiệu quả và sự cần thiết của các thiết bị này trong việc giảm thiểu thương vong cho trẻ nhỏ. Việt Nam đang từng bước hòa nhập với xu hướng an toàn giao thông toàn cầu thông qua các quy định mới, nhằm đảm bảo mọi trẻ em đều được bảo vệ tốt nhất khi di chuyển bằng ô tô.

Trẻ em được cố định an toàn trong ghế ô tô chuyên dụng.

Các loại ghế an toàn cho trẻ em và cách lựa chọn

Để đảm bảo an toàn giao thông cho trẻ tối đa, việc lựa chọn ghế an toàn cho trẻ em phù hợp với độ tuổi, cân nặng và chiều cao của bé là vô cùng quan trọng. Hiện nay có nhiều loại ghế ô tô an toàn khác nhau, được phân loại chính như sau:

• Ghế sơ sinh (Infant Car Seat): Dành cho trẻ từ khi mới sinh đến khoảng 12-15 tháng tuổi. Ghế được thiết kế quay ngược chiều xe để bảo vệ tối ưu phần đầu và cổ non yếu của bé.
• Ghế chuyển đổi (Convertible Car Seat): Có thể sử dụng quay ngược chiều xe cho trẻ nhỏ, sau đó chuyển sang quay xuôi chiều xe khi trẻ lớn hơn. Loại ghế này thường có dải cân nặng và chiều cao rộng hơn.
• Ghế nâng (Booster Seat): Dành cho trẻ lớn hơn, đã vượt quá giới hạn của ghế chuyển đổi nhưng vẫn chưa đủ cao để dây đai an toàn của xe hoạt động hiệu quả. Ghế nâng giúp nâng tầm vóc của trẻ để dây đai an toàn đi đúng vị trí trên vai và hông.

Khi lựa chọn, phụ huynh nên tìm kiếm các sản phẩm có chứng nhận an toàn, phù hợp với tiêu chuẩn ISOFIX để dễ dàng lắp đặt vào xe. Việc lắp đặt đúng cách là yếu tố then chốt để ghế trẻ em trên ô tô phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ. Một chiếc ghế ô tô an toàn được chọn và lắp đặt đúng sẽ là “người bạn” đồng hành tin cậy trên mọi hành trình.

Thực trạng và nâng cao nhận thức về an toàn trẻ em tại Việt Nam

Mặc dù đã có những quy định pháp luật mới, thực trạng nhận thức về bảo vệ trẻ em trên xe ở Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Việc sử dụng dây đai an toàn và thiết bị an toàn trẻ em trên ô tô chưa được chú trọng đúng mức trong cộng đồng. Nhiều gia đình vẫn giữ thói quen bế trẻ em trên lòng hoặc để trẻ ngồi tự do trên xe, không lường trước được những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra.

Việc tăng cường tuyên truyền, giáo dục về an toàn giao thông cho trẻ là cần thiết để thay đổi thói quen và nâng cao nhận thức của phụ huynh. Các chiến dịch truyền thông cần nhấn mạnh rõ ràng về những nguy hiểm khi người ngồi ghế phụ có được bế trẻ em không và lợi ích vượt trội của việc sử dụng ghế an toàn chuyên dụng. Chỉ khi nhận thức được nâng cao, các quy định pháp luật mới thực sự phát huy hiệu quả, góp phần xây dựng môi trường giao thông an toàn hơn cho thế hệ tương lai.

FAQ – Các câu hỏi thường gặp về an toàn trẻ em trên xe ô tô

1. Tại sao không nên bế trẻ em trên ghế phụ khi xe chạy?
Việc bế trẻ em trên ghế phụ khi xe chạy rất nguy hiểm vì khi có va chạm, lực quán tính sẽ đẩy trẻ về phía trước với một lực rất lớn mà người lớn không thể giữ lại được, gây ra chấn thương nghiêm trọng. Túi khí cũng có thể gây nguy hiểm cho trẻ.

2. Luật mới quy định thế nào về việc chở trẻ em trên ô tô?
Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ mới quy định trẻ em dưới 10 tuổi hoặc cao dưới 1,35m không được ngồi ghế phụ và phải sử dụng thiết bị an toàn trẻ em chuyên dụng khi đi ô tô (trừ xe chỉ có một hàng ghế).

3. Trẻ em dưới bao nhiêu tuổi thì không được ngồi ghế trước?
Theo luật mới, trẻ em dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 1,35m sẽ không được ngồi cùng hàng ghế với lái xe.

4. Ghế an toàn cho trẻ em có mấy loại phổ biến?
Có ba loại phổ biến: ghế sơ sinh (quay ngược chiều xe), ghế chuyển đổi (có thể quay ngược/xuôi chiều) và ghế nâng (booster seat) cho trẻ lớn hơn.

5. Lực quán tính ảnh hưởng đến việc giữ trẻ em trên xe như thế nào?
Ở tốc độ 30 km/h, lực quán tính có thể tương đương 150kg, và ở 60 km/h là 300kg. Lực này quá lớn để người lớn có thể giữ chặt trẻ em an toàn trong trường hợp va chạm.

6. Khi nào luật mới về an toàn trẻ em trên ô tô có hiệu lực?
Quy định về việc cấm trẻ em dưới 10 tuổi/1,35m ngồi ghế phụ và yêu cầu sử dụng thiết bị an toàn trẻ em sẽ có hiệu lực từ ngày 1-1-2026.

7. Làm thế nào để chọn ghế an toàn cho trẻ em phù hợp?
Bạn nên chọn ghế ô tô an toàn dựa trên độ tuổi, cân nặng và chiều cao của trẻ, tìm kiếm các sản phẩm có chứng nhận an toàn và đảm bảo ghế được lắp đặt đúng cách theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

8. Việc ôm con trên lòng có tốt hơn không dùng ghế an toàn không?
Hoàn toàn không. Việc ôm con trên lòng không thể thay thế được ghế an toàn chuyên dụng vì người lớn không đủ khả năng giữ trẻ an toàn trước lực quán tính khi va chạm, thậm chí còn có thể làm tăng nguy cơ chấn thương cho cả hai.

Việc người ngồi ghế phụ có được bế trẻ em không đã có câu trả lời rõ ràng: không nên và sẽ bị cấm theo luật. Để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho các thiên thần nhỏ của mình trên mỗi chuyến đi, hãy luôn trang bị và sử dụng đúng cách ghế an toàn cho trẻ em chuyên dụng. Đây là hành động thiết thực nhất để bảo vệ trẻ em trên xe và thể hiện tình yêu thương của cha mẹ. Với cam kết mang đến những thông tin hữu ích về không gian sống và nội thất, Thế Giới Bàn Ghế hy vọng bài viết này sẽ giúp quý độc giả có cái nhìn rõ ràng hơn về vấn đề an toàn quan trọng này.